نطق وکلای ملت/ تنها راه حل مشکلات اقتصادی، مردمی کردن اقتصاد است
تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۱۱۱۰۸
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز سه شنبه 20 دی در نطق میان دستور خود به موضوعات پروژه نفوذ، تلاش دشمن برای ایجاد اختلاف میان شیعه و سنی، عملکرد صدا و سیما، امنیت کشور، مسکن، مشکلات اقتصادی و... اشاره کردند.
* تنها راه حل مشکلات اقتصادی، مردمی کردن اقتصاد است
محسن زنگنه نماینده مردم تربیت حیدریه، مه ولات و زاوه در مجلس اظهار کرد: لازم می دانم به عنوان عضوی از کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از زحمات دولت محترم و همچنین سازمان برنامه و بودجه که برخلاف برخی از مصاحبه ها بودجه امسال را با مدیریت منابع و مصارف در حد کسری بودجه صفر تا امروز پیش برده اند، تشکر کنم و امیدوارم که دولت محترم با آسیب شناسی برنامه های پیشین توسعه رویکرد خویش را تغییر داده و با توجه به تاکیدات رهبری بر مسئله محور بودن برنامه هفتم با انتخاب تعداد محدودی مسئله اصلی تمرکز خود بر حل همان مسائل معطوف دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: امروز سوال مردم از کارگزاران و نمایندگان مجلس این است که آیا مشکلات اقتصادی کشور به سامان خواهد رسید؟ آیا کشتی معیشت مردم در طوفان تورم به ساحل آرامش می رسد؟ و آیا می توان ماه ها و سال های ثبات ارز را آرزو داشت؟ بنده پاسخ می دهم آری اما نسخه و راهبرد حل این مسئله چگونه است؟ در 31 خرداد 1400 و تنها سه روز بعد از انتخاب ریاست محترم جمهور در نطقی از همین تریبون به ایشان عرض کردم که تنها راه بهبود اقتصاد بازگشت به تفکر اندیشمند شهید بهشتی است. آنجا عرض کردم که تفکرات شبه مارکسیستی ابتدای انقلاب باعث شد که بخش عمده اقتصاد به دولت سپرده شود و در برابر واگذاری امور به مردم مقاومت ایجاد گردد.
وی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در سال 1393 در جمع مردم شریف آذربایجان می فرمایند" یک اشکال بزرگ اقتصاد دولتی بودن آن است" ایشان می فرمایند" در اوائل انقلاب نگاه هایی وجود داشت که اقتصاد را به دست دولت سپرد و حالا هرچه تلاش می شود که اقتصاد منتقل شود به مردم و داده شود دست مردم، کار درست پیش نمی رود و سخت است" بنده عرض می کنم تنها راه حل مشکلات اقتصادی، مردمی نمودن اقتصاد است. اقتصاد مردمی یکی از اصول و مبانی اقتصاد مقاومتی است اما متاسفانه طی یک دهه گذشته این مفهموم فقط در حد شعار باقی مانده است.
این نماینده مجلس در دوره یازدهم با بیان اینکه اقتصاد مردمی یعنی چه؟ افزود: رهبر معظم انقلاب در حرم امام هشتم(ع) در سال 1393 می فرمایند" اقتصاد مقاومتی ، اقتصاد مردم بنیان است یعنی بر محور دولت نیست و اقتصاد دولتی نیست، اقتصاد مردمی است. با اراده مردم، با سرمایه مردم، حضور مردم تحقق پیدا می کند. کار اقتصادی و فعالیت اقتصادی دست مردم است و مال مردم است" البته گاه در مفهوم مردم هم شاهد انحرافاتی هستیم که مجدد اشاره می کنم که رهبری معظم انقلاب، مردم را فعالان، کارآفرینان، مبتکران، صاحبان مهارت و صاحبان سرمایه می دانند.
زنگنه اظهار کرد: متاسفانه باید این واقعیت را پذیرفت که طی چند دهه گذشته قوانین و دستورالعمل ها و سیاست ها برخلاف این مسیر بوده و نه تنها اقتصاد به مردم سپرده نشده بلکه نوعی بی اعتمادی به مردم به صورت پر رنگ دیده می شود . قوانین و سیاست ها در جهت پر رنگ کردن حضور دولت است. به بهانه های مختلف روز به روز عرصه به جریان مردمی اقتصادی تنگ تر می شود و نتیجه این نگاه در میان مدت و بلند مدت به ضرر اقتصاد کشور خواهد بود.
نماینده مردم تربیت حیدریه، مه ولات و زاوه در مجلس یازدهم ادامه داد: در حوزه ارز سیاست های دولت قبل عملا به جای تشویق صادرکننده، او را به واسطه سامانه نیما و تعهدات ارزی تنبیه نمود. منافذ مردمی و عادی ورود و خروج ارز از جمله صرافی ها دچار انسداد شد و عملا تامین ارز در انحصار دولت قرار داد که البته ارز 4200 به این انحصار کمک نمود.امیدواریم که دولت محترم و رییس جدید بانک مرکزی این مهم را در دستور کار خود قرار دهد.
وی افزود: در حوزه های کشاورزی و دامداری متاسفانه با قیمت گذاری و ایجاد محدودیت در صادرات و واردات گوشت نه تنها دامداران را به خاک سیاه نشاندیم بلکه در نهایت نتوانستیم قیمت گوشت قرمز را در حد ارقام پیش بینی حفظ نماییم.
این نماینده مجلس در دوره یازدهم بیان کرد: در حوزه ده ها هزار پروژه نیمه تمام که بیش از هزار همت برای آن نیاز است چرا نباید آن را به مردم واگذار نمائیم. می شود با تغییر فرمول ها بخش زیادی از پروژه های راه، ریل، بیمارستان و حتی پروژه های فرهنگی و هنری را به بخش خصوصی سپرد.
زنگنه در مورد روستا ها بیان کرد: به بهانه جلوگیری از زمین خواری، املاکی که ده ها سال یک خانواده روستایی در آن سکونت داشته را ملی اعلام کردیم و آن املاک را با قیمت های بالا به مردم می فروشیم.
نماینده مردم تربیت حیدریه، مه ولات و زاوه در مجلس یازدهم ادامه داد: متاسفانه بنیاد مسکن که قرار بود باعث رفع آمال محرومان و مستضعفان باشد، خود به بزرگ ترین مانع برای توسعه روستا نبدیل شده است. در حوزه خودرو نیز تنها راه اعتماد به مردم است. برای حفظ انحصار دولت در دو شرکت خودرو ساز عملا سیاست هایی اعمال می شود که راه را برای واگذاری به مردم می بندیم.
وی افزود: در خصوص مجوزهای کسب و کار اقدامی خوب توسط مجلس و دولت صورت گرفت که آن در حوزه تسهیل مجوزهای کسب و کار انجام شد اما متاسفانه هنوز تا نقطه مطلوب راه زیادی داریم.
زنگنه در حوزه مسکن ادامه داد: ساخت 4 میلیون مسکن که نه تنها یک میلیون مسکن نیز بدون تغییر رویکرد ها و استفاده از ظرفیت مردمی انکان پذیر نیست. بایستی بدون بیم و هراس مدل هایی را طراحی کنیم که سرمایه گذاری برای بخش خصوصی در حوزه مسکن را جذاب نماییم و بتوانیم مشکل محرومین و مستضعفین را حل کنیم. به امید موفقیت و سربلندی نظام جمهوری اسلامی.
* چرا برنج از لیست محصولات استراتژیک خارج شده است؟
خلیل بهروزی فر نماینده مردم فومن و شفت در مجلس هم در نطق میان دستور خود گفت: عزت و امنیت ملی، اقتدار بینالمللی، استقلال و حاکمیت سرزمین منوط به پیروی از منویات مقام معظم رهبری(مد ظله العالی ) و آرمانهای امام راحل و شهدای عزیز در چارچوب ظرفیتهای قانونی و نگاه کارشناسی و توجه به منافع عمومی و همراهی با مردم است بر این اساس در راستای استیفای حقوق مردم برخی از چالشهای مهم را در چند نکته به سمع و نظر شما عزیزان میرسانم.
وی ادامه داد: برادر بزرگوار و پرتلاش جناب آقای دکتر رییسی عزیز ریاست محترم جمهور، مشکل اساسی ما ضعف مدیریت و ناکارآمدی است، اینجانب به عنوان خادم مردم از جنابعالی میخواهم که نسبت به عزل و جابجایی مدیران ناکارآمد و بیتدبیر و نفوذیها اقدام نمایید و با استفاده از مدیران متعهد، متخصص، جهادی و ولایی تحول عظیمی را در حوزه اجرایی به وجود آورید.
نماینده مردم فومن و شفت در مجلس تصریح کرد: مطمئن باشید آب بدون حرکت مرداب است و مرداب هم مرگ آب، بخشی از مشکلات مردم در حوزه اقتصادی، معیشتی و اشتغال جوانان ربطی به تحریمها ندارد این مشکلات با تفکر جهادی و انقلابی و ما میتوانیم قابل حل است.
بهروزیفر اظهار کرد: ایران اسلامی کشوری مملو از توانمندیها، فرصتها و ظرفیتهای مادی و معنوی اما با تفکر ما نمیتوانیم نمیتوان قلههای عزت و پیشرفت را فتح کرد.
وی افزود: تجربه 8 سال دفاع مقدس با همین تفکر و روحیه جهادی و ایثار که ما میتوانیم در اوج تحریمهای ظالمانه غرب و شرق 8 سال با دشمن تا بُن دندان مسلح جنگیدیم یک وجب از خاک کشور عزیزمان را به دشمن ندادیم.
بهروزیفر در تذکر به وزیر جهادکشاورزی بیان کرد: جناب آقای ساداتینژاد، برنج یکی از محصولات استراتژیک و قوت مردم است که متاسفانه از لیست محصولات استراتژیک خارج شده، افزایش بهای ادوات کشاورزی و سموم دفع آفات و نرخ کود شیمیایی به حدی رسیده که اکثر قریب به اتفاق کشاورزان عزیز و زحمتکش توان خرید آن را ندارند در این رابطه حتما تجدیدنظر شود.
* طرح ساماندهی کارکنان هر چه سریع تر نهایی و تصویب شود
احمد محرم زاده یخفروزان نماینده مردم اهر و هریس در مجلس نیز در نطق میان دستور با تبریک سالروز میلاد حضرت فاطمه ( س ) و روز زن ضمن تشکر از اعضای کمیسیون اجتماعی و هیات رئیسه و همچنین نمایندگان مجلس برای پرداختن به طرح ساماندهی کارکنان دولت، گفت: امیدوارم این طرح هر چه سریع تر نهایی و تبدیل به قانون و اجرا شده تا مشکلات کارکنان شرکتی هر چه سریع تر حل و فصل شود.
وی خطاب به رئیس جمهور افزود: مردم ایران اسلامی به عنوان صاحبان نظام و انقلاب از لحاظ معیشت و گذران زندگی سخت در مضیقه هستند بنابراین مهار تورم و افزایش پول ملی امری بسیار ضروری است و انتظار داریم در این رابطه تدابیر جدی اتخاذ شود.
نماینده مردم اهر و هریس در مجلس یازدهم ادامه داد: مطالبه مردم اهر و ارسباران فرمانداری ویژه است بنابراین ضروری است رئیس جمهور دستور تصویب و اجرای آن را صادر کند.
محرم زاده یخفروزان خطاب به رئیس جمهو و وزیر صمت، گفت: مردم ایران از کیفیت و قیمت خودرو که روز به روز در حال افزایش است بسیار گلایه مند هستند و شاهد جانباختن روزانه ده ها نفر از هموطنانمان در جاده ها هستیم؛ کی و چه زمانی قرار است این مشکلات مرتفع شود؟ مجلس مجوزواردات خودروهای خارجی را صادر کرد تا در قیمت و کیفیت رقابت ایجاد شود چرا در این امر مهم تسریع نمی شود.
* نفوذیان بین شیعه و سنی اختلاف ایجاد کردهاند
مصطفی رضاحسینی قطب آبادی نماینده مردم شهر بابک در مجلس هم در نطق میان دستور خود در نشست علنی امروز( سه شنبه20 دیماه) مجلس شورای اسلامی،با سلام و درود خدمت ملت شریف ایران و تبریک میلاد با سعادت حضرت زهرای مرضیه(س) خدمت تمام زنان ایران زمین، گفت: وظیفه خود میدانم از وزیر کشور و معاون پارلمانی کشور و استاندار کرمان به جهت انتصاب فرماندار جدید شهر بابک که موجب ایجاد انگیزه بیشتر و آغاز دوباره کارها گردید صمیمانه تشکر کنم.
وی ادامه داد: تاریخ گواه است؛ که هر گاه در هر سرزمینی نعمت رهبری وجود دارد؛ دشمنان نتوانستند در آن رخنه کنند و نتوانستند در آن نیرنگی ایجاد کنند. امروز ایران اسلامی از این نعمت برخوردار است؛ رهبری بصیر، حکیم، عالم، مدیر، مدبر و جانباز انقلاب داریم و دلیل کینه دشمنان و بدخواهان همین است که ایشان با هوشیاری توطئهها را پیش بینی و هشدار میدهد و آن را خنثی میکنند.
نماینده مردم شهر بابک در مجلس تصریح کرد:رهبر انقلاب طی سالها بارها از واژه نفوذ یاد کرده و آن را مهم دانستند و به همه هشدار دادهاند.آنچه امروز شاهد آن هستیم، دلیلش بی توجهی برخی از مسئولان و دست اندرکاران به دستورات ، نصایح و دلسوزی های مقام معظم رهبری است میخواهم امروز از نفوذ و نفوذیان بگوییم ، مقدمات نفوذ، روش نفوذ، مقابله و زمینه ساز دامنه و وسعت آن؛ آنجا که سعی دارند بین شیعه و سنی و بین ادیان الهی دودستگی ایجاد کنند حتما خروجی نفوذ صورت پذیرفته است.
رضاحسینی قطب آبادی خاطرنشان کرد: آنجا که کشاورز، دامدار و عشایر نمیتوانند از تسهیلات حوادث، سرمازدگی، سیل بیماریها و نهادهای مرتبط بهره مند شوند ناراحت و معترض میشوند باید به دنبال نفوذ باشیم؛ نفوذیان یا نمی خواهند و یا نمیتوانند و نمیگذارند و مسئول مربوطه یا ناتوان است و یا نفوذی، انجا که گرانی بیداد می کند و مردم توان تامین نیازهای خود را ندارند و از آینده مبهم اقتصادی بیمناک هستند خروجی نفوذ در اقتصاد داریم. دست اندارکاران یا ناتوان یا نفوذی و یا بخیل هستند.
وی اظهار کرد: آنجا که تفاوت حقوق کارگران و کارمندان را داریم و هر روز که فاصله طبقاتی بیشتر میشود باز هم باید از نفوذ ترسید و چارهای برای آن اندیشید.
وی تاکید کرد: آنگاه که مردم را به دستههای سیاسی تقسیم میکنیم و در خانوادهها دعواهای اصولگرایی و اصلاح طلبی راه میاندازیم و دایره انقلاب را تنگ و تنگ تر میکنیم،نفود در شکل خطرناک ظاهر میشود، نفوذ تنها جاسوس بازی نیست، بلکه بازی جاسوسان و طراحان آن نیز نفوذ است، اگر امروز بانکها با پول مردم فربه شده و در دادن تسهیلات از پول خود مردم، به خودشان دریغ میکنند و جان بیچارگان را به لب میرسانند،حتما نوعی نفوذ را باید جستجو کرد.
نماینده مردم شهر بابک تصریح کرد: اگر امروز با بخشهای خصوصی و سرمایه گذاران این بخش، بی مهری میشود و آنان را به خارج از کشور هدایت می کنند،باید رد پای نفوذ را در راندن سرمایه ها و فرصتها جستجو کرد،آنجا که حوزه هایی مانند مس که باید توسط جوانان متخصص و متعهد اداره شود واز افراد سالخورده استفاده نکنند ،چه دلیلی دارد افراد سالخورده نظامی بازنشسته را بر سر کار بیاورند،آنجا که تصمیمات خلق الساعه و احساسی گرفته می شود و بنیان جامعه را متزلزل می کنند،باید دید چه کسی یا کسانی نفع میبرند،امروز تبعیض در برخی موارد مردم را ناراضی کرده است، فلان فرد بخاطر لباس، مقام یا جایگاه خلاف و ظلمی میکند و به انواع مختلف سعی در تبرئه آنان می شود و در مقابل فردی که یک صدم آن گناهی ندارد،مورد بازخواست قرار می گیرد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن یادآور شد:امروز برخی شعبان بی مخ ها ی نفوذی به خود اجازه می دهند،به هر کسی و هر چیزی که مطابق میل آنان یا ارزش های آنان نباشد بتازند و کسی با آنان کاری ندارد وتاسف بارتر آنجاست که همه این کارها را به نام خدا،پیغمبر،اسلام و انقلاب انجام می دهند،اینجاها باید دنبال نفوذ بود،اعتیاد به سنین پایین جامعه رسیده است،فساد اخلاقی بیشتر شده است،صدا و سیما هیچ برنامه ای ندارد، هیچ پروژه ای برنامه فرهنگی نداریم و انتظار داریم جوانان،نوجوانان و کودکان مابا تکنولوژی جدیدیه سمت برنامه های تنظیم شده توسط دشمن نروند،تم فیلم ها و سریال ها و نوشته ها همه برپایه های یک شبه ثروتمند شدن،طلاق ،ادبیات غیر محترمانه خانوادهها و غیره است،چگونه میتوانیم نسل را با این فیلم ها تربیت کنیم.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: مسکن نطق نمایندگان اقتصاد دامداران نطق میان دستور مشکلات اقتصادی نماینده مردم اقتصاد مردم سیاست ها تنها راه شهر بابک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۱۱۱۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا ایران تحریمناپذیر است؟
ایران تحریمناپذیر است. این گزاره قابل تامل و مهمی است که رئیسجمهوری روز یکشنبه در افتتاحیه نمایشگاه توانمندیهای صادراتی (ایران اکسپو ۲۰۲۴) بیان و در تبیین چرایی آن هم به این موضوع اشاره کرد که جوانان و متخصصان داخلی، در سالهای گذشته توانستهاند با نوآوری و ابتکارهای خاص علاوه بر تامین نیازهای ضروری کشور، دریچههای صادراتی جدید به روی دنیا باز کنند. رئیسجمهوری همچنین با تاکید بر اینکه برگزاری نمایشگاه توانمندیهای صادراتی گواه تحریمناپذیربودن جمهوری اسلامی ایران است، گفت: «تحریم در ایران اسلامی با اراده پولادین مردم هرگز به نتیجه نرسیده و پس از این هم نخواهد رسید. برگزاری این نمایشگاه همچنین نشاندهنده آن است که طرحهای شیطانی منزویکردن ایران هرگز به نتیجه نرسیده و نخواهد رسید.»
رئیسی همچنین این نمایشگاه را رونمایی از دستاوردها و توانمندیهای جوانان کشورمان در تلاش برای تبدیل تحریمها و تهدیدها به فرصت، توصیف و تصریح کرد: «به تعبیر دیگر ترجمان این نمایشگاه و رویداد بزرگ اقتصادی آن است که ما توانستیم و باز نیز میتوانیم.» بر این اساس، اظهارات رئیسی را میتوان بازتاب تغییر و تحولات سرنوشتساز سالهای اخیر اقتصاد ایران دانست، یعنی دقیقا همان نقطه عطفی که طراحان و معماران تحریمهای یکجانبه و حداکثری گمان میکردند با به راه انداختن آنچه کارزار فشار حداکثری نام گذاشتند، میتوانند جریان تولید و تجارت را در کشور به کلی فلج کنند و درنهایت به خواسته خود که همان از بین بردن توان سیاسی و نظامی کشور بود، دست پیدا کنند و مردم را در برابر حاکمیت قرار دهند، اما کارنامه سالهای اخیر نشانگر شکست ابرتحریمهایی است که به گمان تحلیلگران بینالمللی اگر نسبت به هر کشوری اعمال شده بود، فروپاشی ساختار اقتصادی آن کشور ظرف چندماه قطعی بود.
هدفگذاری ایران برای اقتصاد عاری از نفت
برهمین اساس، رهبر انقلاب نیز در سال ۹۸ و در اوج فشارهای تحریمی در یکی از بیانات خود فرمودند: همین تحریم میتواند یک فرصت باشد که [پیش از این هم]بوده و بعد از این هم میتواند فرصت باشد. میتواند اقتصاد کشور را از اتکا به نفت نجات دهد و بند ناف اقتصاد را از نفت قطع کند. عمده مشکلات اقتصادی ما به خاطر وابستگی به نفت است. وابستگی به نفت باعث شده که برای پیشرفت کشور، استعداد و نیروی داخل توجه چندانی نشود اگر بتوانیم این کار را بکنیم، بهترین فرصت را به دست آوردهایم. باهوشهای آمریکاییها هم توجه به این نکته دارند و دیدم در گزارشی توصیه کرده بودند که نگذاریم ایران اقتصاد بدون نفت را تجربه کند، یک راه پشتی درست کنید که ایران بهکلی از نفت منقطع نشود، چون میرود بهکلی دنبال اقتصاد غیرنفتی.
ناکامی نقشه فروپاشی با وجود کاهش کیفیت زندگی مردم
به باور کارشناسان، هرچند ایران در طول ۴۵ سال گذشته عملا زیر شدیدترین فشارهای تحریمی آمریکا و اروپا قرار داشته است، اما از سال ۲۰۱۱ و اعمال تحریمهای نفتی که سودای صفرشدن صادرات نفت را داشت، این استراتژی دنبال میشد که قطع کامل درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت آن هم در شرایطی که بیش از ٩٠درصد بودجه وابسته به آن بود، حتی امور روزمره مردم هم دچار آسیب جدی شود تا در سایه وقوع آشوبهای داخلی و سرخوردگی از ناتوانی در تهیه دارو و غذا، خواستههای نامشروع غرب از جمهوری اسلامی پای میز مذاکره تحمیلی وصول شود. در هر صورت با عبور از سالهای سخت تحمل فشارهای بیرونی، نقشه شوم طراحان تحریم آنطور که انتظار داشتند پیش نرفت و ایران توانست با بهرهگیری از توان داخلی و ایجاد فرصتهای جدید نیازهای فوری را برطرف کند.
برای نمونه طراحان تحریم بنا داشتند صنایع مادر کشور نظیر نفت، پتروشیمی، خودروسازی، فولاد، لوازم خانگی، سیمان و... را از کار بیندازند، اما در نقطه مقابل پیش گرفتن راهبردهای جدید نهتنها این صنایع را از کار نینداخت که حتی برآیند یک دهه گذشته نشان میدهد در برخی از حوزهها تحریم به جای نغمت به نعمت تبدیل شد و استعدادهایی بروز پیدا کرد که در شرایط عادی هیچگاه مجال بروز آن پیدا نمیشد. البته ناگفته پیداست که هرچند آرزوی خامفروپاشی اقتصاد ایران نقش بر آب شده، اما تحریم اساسا آسیبهایی به کیفیت زندگی مردم هم زده و رشد اقتصادی کشور هم به ویژه در دهه ٩٠ برمبنای برنامههای توسعه و سند چشمانداز پیش نرفته که این مسئله در واقع همان محرومماندن کشور از درآمدهای ارزی مناسب و یا بسیاری از تکنولوژیهای جدید جهانی در بخش صنعت است. برای مثال مطابق آمارها در سال ٢٠٢١ رقم درآمد سرانه ملی مردم ایران ٥٣٤٣ دلار اعلام شده بود که مطمئنا اگر جریان تحریمهای یکجانبه نبود رفاه ایرانیان در وضعیت دیگری قرار داشت. بهعلاوه در دیگر شاخصهای کلان مانند نرخ ارز، تورم، بیکاری و تشکیل سرمایه جدید هم اوضاع باب میل مردم و سیاستگذاران نبوده است. البته بخش بزرگی از شوکهای وارد شده به اقتصاد ایران زیرپوست تحریمها، همان مصیبت تکمحصولی و نفتی بودن اقتصاد کشور بوده که چالشهای بزرگی برای کشور ایجاد کرده است.
تنوع بخشیدن به محصولات صادراتی ناجی کشور شد
در این میان، تغییر ریل سیاستگذاری و تنوعبخشیدن به سبد محصولات صادراتی توانسته تا حدود زیادی ضربهگیر تحریمها باشد، ضمن اینکه روند بودجهنویسی در سالهای اخیر و پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم هم تغییرات شگرفی داشته که در آن سهم درآمدهای نفتی از بودجه بسیار کمتر از سالهای قبل شده و حتی دولت با اتخاذ تصمیمات شجاعانه مانند ایجاد پایههای مالیاتی جدید، اصلاح نظام اداری، بهبود محیط کسبوکار و مقابله با فساد که برخی ناظران و تحلیلگران آنها را غیرممکن میدانستند، توانسته دیوار بلند تحریمها را از سر راه بردارد.
ضمن آنکه نمیتوان این تغییر رویه بزرگ را نادیده گرفت که سیاست مذاکره با امید به رفع تحریم تبدیل به آخرین و کماهمیتترین راهبرد دولت سیزدهم شده و این باور به وجود آمده که با اتکا به امکانات داخلی و بهرهگیری از دانش متخصصان داخلی میتوان منافعی برای کشور کسب کرد که پای میز هیچ مذاکرهای پیدا نشده و نخواهد شد. میتوان اینگونه تعبیر کرد که اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی و قطعکردن نفت از بند ناف اقتصاد و حذف خودتحریمیها میتواند سفره مردم را هم دچار تغییر کند که این مسئله در صدر اولویتهای کشور قرار گرفته است.
روایت طراحان و معماران تحریم از ناکارآمدی فشارها
در کتاب «تحریمها چطور کار میکند؟ ایران و آثار جنگ اقتصادی» که اخیرا منتشر شده، آمده است: باراک اوباما با ممانعت از تجـــارت ســایر کشورها با ایران در سال۲۰۱۱ ماهیت تحریمهای ایالات متحده را تغییر داد. تحریمهای اوباما منبع اصلی درآمد ارزی ایران یعنی فروش نفت را مختل کرد. این تحریمها همچنین موجب قطع ارتباط بانکهای ایرانی از جمله بانک مرکزی با سیستم مالی بینالمللی شد. تا به امروز، تاثیر اقتصادی تحریمها با آنچه تشکیلات محافظهکار جنگطلب آمریکا پیشبینی میکردند فاصله زیادی داشته است. بهطور قطع، تحریمها به دو دهه رشد اقتصادی ثابت پایان داد، اما تحریم نه باعث فروپاشی اقتصاد شد و نه قیامهای تودهای برای فشار جدی بر دولت را به وجود آورد.
انعطاف نسبی اقتصاد و تصمیم برای اجازه دادن به کاهش ارزش پول، به شروع -تاکنون بسیار کم- بازسازی اقتصادی به دور از صادرات نفت و به سمت تولید داخلی کمک کرد. بهرغم کاهش منابع، دولت از مکانیسم حمایت اجتماعی خود برای محافظت از فقیرترین خانوارها در برابر گرسنگی و سقوط به فقر شدید استفاده کرد. همچنین ریچارد نفیو، مقام سابق وزارتخارجه آمریکا که به عنوان معمار تحریمهای هستهای علیه ایران شناخته میشود، با اشاره به پیشبینیهای نادرست دولت ترامپ مبنی بر فروپاشی ایران طی چند ماه تاکید کرد: «دولت ترامپ از ثبات نسبی حکومت ایران سرخورده شد». نفیو نوشته است: «سال ۲۰۱۸، اظهارنظرهای گستردهای از مقامهای ارشد آمریکایی با این مضمون شنیده میشد که ایران تنها چند ماه و چند ضربت شدید برای فروپاشی فاصله دارد. اعتراضات و آشفتگیهای سیاسی در این کشور ادامه دارند، اما هیچ نشانه معقولی از وجود ناآرامیهای استثنایی در آن دیده نمیشود.»
در ادامه یادداشت مقام سابق آمریکایی آمده است: «حکومت، از لحاظ سیاسی، استحکام معقولی دارد و هیچ نشانهای از جدایی نیروهای امنیتی از آن دیده نمیشود.» نفیو در کتاب «هنر تحریمها؛ نگاهی از درون میدان» مینویسید: «استقامت در برابر درد تحریم اقتصادی، همان توانایی است که یک اقتصاد در عین از دست دادن بسیاری از ظرفیتهای تولیدی خود برای ادامه حیات دارد. مانند گروهان نظامی که حتی در صورت از دست رفتن آن، یک ارتش میتواند کار خود را پیش ببرد. اهمیت داشتن روش و راهبرد برای استقامت در کشور هدف این است که وقتی راهبردهایی برای حفظ استقامت وجود داشته باشد، کشورهایی که در معرض تحریم قرار میگیرند، عزم خود را بالاتر برده و جایگاه خود را در این زمینه تقویت میکنند.»
ایران در برابر تحریم واکسینه شده است
یک کارشناس برجسته ایتالیایی در حوزه اقتصاد نیز با اشاره به پویایی و رشد اقتصادی ایران طی سالهای اخیر تصریح کرد که تحریمهای یکجانبه غرب علیه ایران به اقتصاد این بلوک آسیب زده و موجب شده است تا شرکتهای غربی از بازار بزرگ ایران محروم شود. وضعیتی که به گفته او، شرکتهای غربی را شاکی کرده است.
«جیانکارلو الیا والوری» طی یادداشتی تحلیلی مینویسد: «در حالی که اینجا در ایتالیا برای پیروی از دستورات ایالات متحده آمریکا مغزمان را کار میگیریم، فرقی هم نمیکند که روسایجمهورش خوب، بد یا حتی خوابآلوده باشد، اقتصاد ایران به توسعه خود ادامه میدهد.» والوری در گزارش خود نتیجهگیری کرده است: «تحریمها و محدودیتهای یکجانبه برخی کشورهای غربی علیه ایران به اقتصاد غرب آسیب وارد کرده است، زیرا این تصمیم موجب گردیده تا شرکتهای غربی از بازار ایران دور شوند. این وضعیت به طور خاص بسیاری از کارآفرینان و شرکتهای اسپانیایی را شاکی کرده است.
این درحالی است که جمهوری اسلامی ایران پس از اعمال تحریمها، جایگزینهایی برای شرکتهای غربی پیدا کرده و از کشورهای دیگر کالا میخرد، اما بحران اقتصادی در کشورهای اروپایی باعث شده است که شرکتهای اروپایی از تصمیمهای سیاسی برخی دولتهای اروپایی تحت هدایت دیگران (eterodiretti)، ناراضی باشند.»
آگاته دمارایس، دانشآموخته اقتصاد و عضو ارشد اندیشکده «شورای اروپایی روابط خارجی»، نیز در تازهترین کتاب خود تشریح میکند که چرا تحریم در بیشتر موارد اثر معکوس بر جای میگذارد. به گفته دمارایس، اثر استفاده بیرویه از تحریم مانند استفاده بیرویه از آنتیبیوتیک است و موجب افت اثرگذاری آن میشود و مقاومتها نسبت به آن را افزایش میدهد. در صورت عدمرعایت این پنج عامل، کشورهای تحریمشونده با تدابیری که میاندیشند، علاج را قبل از وقوع حادثه می یابند و با ایجاد شبکههای مالی مستقل، کار خود را پیش میبرند. دمارایس این رفتار را به واکسیناسیون تشبیه میکند و معتقد است روسیه و ایران تا حد زیادی دچار چنین وضعیتی هستند. به گفته او، کشورهای تحت تحریم به سه طریق میتوانند تحریمهای آمریکا را دور بزنند. در وهله نخست آنها میتوانند دلار را را کنار بگذارند که با توجه به گستردگی استفاده از آن در معاملات، اقدام دشواری است.
در وهله دوم، آنها میتوانند ساخت یک شبکه جایگزین سوئیفت را پیگیری کنند. چین این راهحل را از طریق راهاندازی شبکه «سیپس» پیگیری کرده است و حجم معاملات آن به یکصدم شبکه سوئیفت میرسد. درنهایت رمزارز بانکهای مرکزی آخرین ابزاری است که کشورهای تحریمشده میتوانند از آن استفاده کنند.
مسیر خنثیسازی کامل تحریمها چیست؟
در یکجمعبندی کلی میتوان اینطور بیان کرد که با عبور از جنگ اقتصادی یکجانبه علیه ایران حالا فرصتی فراهم شده است که میتوان در بستر انجام اصلاحات اقتصادی و تقویت تولید ملی، به تحقق رشد اقتصادی بالا در سالهای آینده خوشبین بود.
در واقع اگر کجرویهای مزمن گذشته نظیر خامفروشی منابع و ثروتهای بیننسلی، ولنگاری نظام بانکی و بیتوجهی به بخشهای مولد برطرف شود، این انتظار واقعبینانه وجود دارد که شرایط معیشتی مردم و اهداف ذکرشده در برنامه جدید توسعه هم محقق شود.
گذشته از اعتراف سناریونویسان تحریمی به ناتوانی در ویرانکردن بنیه اقتصادی کشور، به طور کلی مهمترین محورهای پیگیریشده در دولت سیزدهم برای خنثیسازی کامل تحریم را هم میتوان در این محورها جستوجو کرد که لازم است با ارزیابی و کنترل دائمی، به شکل ویژه از سوی نظام تصمیمگیری و اجرایی دنبال شود:
- رفع ناترازیهای موجود در اقتصاد از جمله ناترازی در شبکه بانکی، ناترازی انرژی و ناترازی در صندوقهای بازنشستگی
- تقویت بازارهای صادراتی جدید و استفاده از فرصت پیوستن به اتحادیههای منطقهای و جهانی اوراسیا و بریکس
- تقویت اقتصاد دانشبنیان و ایجاد انگیزه برای نخبگان
- کنترل جدی بازارهای دارایی و حذف انگیزههای سفتهبازانه از طریق خرید و فروش طلا و ارز
– تقویت روابط تجاری با کشورهای همسایه، آفریقا، آمریکای جنوبی و ایجاد قراردادهای دائمی برای صادرات محصول غیرنفتی و دارای ارزش افزوده
- مقابله با ابرچالش کمآبی و احیای محیطزیست
- بهبود محیط کسبوکار با هدف افزایش مشارکت مردم و بخش خصوصی در اقتصاد
- پیگیری مبارزه با جریانهای مافیایی و ذینفوذ به قصد حذف کامل موریانه فساد از بدنه اقتصاد کشور.
جغرافیای اقتصادی ایران تحریمناپذیر است
یک کارشناس اقتصادی در مورد تحریمناپذیر بودن اقتصاد ایران گفت: «اقتصاد ایران در دوران تحریم دچار افول و کاهش چشمگیر رشد اقتصادی شد، اما هیچگاه سقوط نکرد؛ دلیل این مسئله تنوع بالای محصولات تولیدی در داخل کشور است که حتی نسبت به کشورهای همسایه و کشورهای حوزه خلیجفارس دارای تفاوتهای بسیاری هستیم، چراکه این کشورها تنها به نفت متکی هستند، اما ایران با کشاورزی، معادن، صنعت پتروشیمی و دیگر صنایع توانسته روی پای خود بایستد و علاوه بر تامین نیازهای داخلی، توسعه صادرات و کشف مقاصد جدید صادراتی را دنبال کند.»
علی حیاتنیا بیان کرد: «شرایط اقلیمی و جغرافیای اقتصادی ایران باعث شده تحریمها و جنگ اقتصادی آمریکا و اروپا به نتیجه نرسد، برای مثال ایران در برخی محصولات کشاورزی جزو برترین کشورهای جهان است یا در حوزه محصولات معدنی پیشرو هستیم، بنابراین با چنین ویژگیهایی نمیتوان تصور کرد اقتصاد ایران زمینگیر شود.» این کارشناس اقتصادی افزود: «البته باید به این نکته توجه کرد که برای به حداقل رساندن اثر تحریمها، باید زنجیره ارزش محصولات را تکمیل و نفت را از بودجه کشور تا حد ممکن حذف کرد، همچنین اصلاحات ساختاری را در نظام اقتصادی و صنایع کشور انجام داد.» حیاتنیا تاکید کرد: «با انجام اصلاحات عمیق اقتصادی و رفع نقاط آسیبپذیر میتوان به این موضوع خوشبین بود که دیگر با اعمال تحریم دچار نوسانات در سطح بازار و کلیت اقتصاد نباشیم.»
منبع: شهروند
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی